noblisci z ekonomii

Po zakup książek zapraszamy do naszej księgarni internetowej: www.ksiazkiekonomiczne.pl

Złowić frajera. Ekonomia manipulacji i oszustwa, Robert J. Shiller, George A. Akerlof, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2017 r.

Książkę cechuje przystępna narracja i obfitość barwnych metafor, poruszających opisów przypadków z codziennego życia, zasmucających i bulwersujących przykładów oszustw rynkowych. Zarazem lektura książki dostarcza sporej dawki wiedzy i o współczesnej gospodarce, i o ekonomii. Książkę tę powinien przeczytać każdy, kto nie chce wpadać w zastawiane przez wolny rynek pułapki, każdy, kto nie chce być owym tytułowym frajerem złowionym w rynkowe sieci. Powinni się nią zainteresować zwłaszcza parlamentarzyści i kreatorzy polityki społeczno-gospodarczej na szczeblach centralnych i innych. Jest to użyteczna lektura zarówno dla praktyków, jak i badaczy wolnego rynku, dla naukowców, w tym ekonomistów, prawników, socjologów, historyków gospodarczych i in. I co najważniejsze, jest to książka wielce użyteczna dla zwykłych zjadaczy chleba, zmagających się na co dzień z rynkowymi pokusami i pułapkami.

Elżbieta Mączyńska, Prezes Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego

Zbilansować banki, Jean Tirole, Jean-Charles Rochet, Mathias Dewatripont, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2017 r.

Kryzys finansowy, który rozpoczął się w Stanach Zjednoczonych w 2007 r., ogarnął wkrótce cały świat, powodując bankructwa wielu banków i pociągając za sobą konieczność bezprecedensowej pomocy finansowej państwa w celu ratowania globalnego systemu finansowego. Książka Zbilansować banki, napisana przez trzech wybitnych znawców problematyki finansów z perspektywy finansów międzynarodowych, przedstawia ważne wnioski płynące z tego kryzysu i proponuje szereg istotnych zmian w systemie regulacji rynków finansowych oraz daje istotne wskazówki co do sposobu traktowania w przyszłości banków przeżywających duże trudności finansowe.

Autorzy zwracają uwagę na fakt, iż niektóre działania podejmowane przez rządy i władze monetarne w odpowiedzi na kryzys finansowy były niewłaściwe, a z kolei inne działania, ze wszech miar zasadne, były niewystarczające, aby mogły zapobiec ponownym kryzysom. Autorzy pokazują konieczność ustanowienia skutecznego systemu regulacji ostrożnościowej, uwzględniającego w szerokim zakresie nowe produkty i instrumenty finansowe. Opowiadają się za ściślejszą współpracą i koordynacją działalności organów regulacyjnych w skali międzynarodowej oraz formułują szereg ważnych wniosków dotyczących pracy nadzoru bankowego, układu bodźców i motywacji kształtujących decyzje inwestycyjne oraz czynników ekonomicznych i politycznych wpływających na rozwój sektora finansowego i jego stabilność.

Książkę tę można polecić wszystkim czytelnikom zainteresowanym problematyką finansów międzynarodowych i bankowości w aspekcie wyzwań związanych z innowacjami finansowymi i globalizacją.

Finanse a dobrobyt społeczny, Robert J. Shiller, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2016 r.

Po głębokim kryzysie finansowym reputacja sektora finansowego mocno podupadła. Robert Shiller wcale nie rozgrzesza sektora finansowego z jego przewinień – był on wszakże chyba jedynym człowiekiem, który trafnie przewidział zarówno bańkę internetową w 2000 r., jak i bańkę na rynku nieruchomości w 2007 r., która doprowadziła do głębokiego i długotrwałego kryzysu. Ale w tej ważnej i aktualnej książce autor twierdzi, że zamiast potępiać sektor finansowy należy go tak przekształcić, aby mógł dobrze służyć potrzebom społeczeństwa. Przekonuje nas, że system finansowy to nie wielki pasożyt żerujący na społeczeństwie, lecz klucz do rozwiązania wielu problemów społecznych i podniesienia ogólnego poziomu dobrobytu. Potrzeba nam więcej produktów finansowych, a nie mniej, a system finansowy musi aktywniej uczestniczyć w realizacji ważnych celów społecznych.

Wzywając opinię publiczną oraz polityków do poważnego zastanowienia się nad rolą finansów w życiu społecznym i gospodarczym, autor podkreśla, że działalność finansowa bynajmniej nie sprowadza się do samego obrotu pieniężnego i zarządzania ryzykiem, lecz obejmuje przede wszystkim sterowanie i zarządzanie zasobami materialnymi i finansowymi społeczeństwa. Autor wyjaśnia, jak różni ludzie działający w sektorze finansowym – dyrektorzy i menedżerowie, zarządcy funduszy inwestycyjnych, bankowcy, ubezpieczyciele, radcy prawni i regulatorzy – zarządzają naszymi aktywami, chronią je i pomnażają. Autor opisuje, jak system finansowy w całej swej historii przyczyniał się do wzrostu dobrobytu społecznego poprzez takie wynalazki jak ubezpieczenia, kredyty hipoteczne, rachunki oszczędnościowe i emerytury, i stwierdza, iż musimy na nowo wprzęgnąć system finansowy w budowę dobrobytu społecznego. Książka Roberta Shillera pokazuje, w jaki sposób można spożytkować potęgę sektora finansowego dla dobra ludzi.

Wydania archiwalne

Reformy systemu emerytalnego, Krótki przewodnik - Peter Diamond, Nicholas Barr, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2014 r.

Systemy emerytalne to obecnie w Polsce problem wysoce newralgiczny. Polska nie jest tu jednak odosobniona. Także w innych krajach, nawet najwyżej rozwiniętych, coraz bardziej dają o sobie znać trudności z finansowaniem potrzeb emerytalnych, trudności ze zbilansowaniem funduszy tworzonych z wpływów ze składek emerytalnych z potrzebami związanymi z wypłatami emerytur. Choć trudności te mają przede wszystkim podłoże demograficzne, głównie wynikające z problemów związanych ze starzeniem się ludności, to zarazem w znacznej mierze mają charakter systemowy. Ich przyczyną są bowiem nieprawidłowości w polityce społeczno-gospodarczej, w tym w polityce emerytalnej. Nieprawidłowości te przejawiają się w niedostosowaniu systemów emerytalnych do nowych wyzwań cywilizacyjnych, do szybkich zmian sytuacji demograficznej i ekonomicznej na świecie. Postęp cywilizacyjny i technologiczny, w tym w sferze medycyny i opieki zdrowotnej skutkuje jedną z najważniejszych zdobyczy społecznych, jaką jest wydłużanie się życia ludzkiego. Wskazuje to zarazem na fundamentalne znaczenie polityki emerytalnej i optymalizacji systemów emerytalnych. Ich istnienie samo w sobie stanowi jedną z ważnych wartości społecznych wpływających na poziom jakości życia ludzi starszych, co z kolei stanowi jeden z ważnych wyznaczników kultury społecznej. Optymalizacja systemów emerytalnych oznacza konieczność dostosowywania polityki emerytalnej do sytuacji społeczno-ekonomicznej i demograficznej kraju, z uwzględnieniem potencjalnych, długofalowych kierunków zmian i ich następstw.

I te właśnie kwestie są tematem publikowanego przez Polskie Towarzystwo Ekonomiczne przekładu książki, Nicholasa Barra i Petera Diamonda. Jak podkreślają jej autorzy, książka ta „łączy teoretyczną analizę systemów emerytalnych z omówieniem doświadczeń niektórych krajów w tym zakresie w celu wyjaśnienia, jak należy projektować system emerytalny, aby ograniczyć negatywne efekty uboczne tego systemu, który w rzeczywistości stanowi wielkie dobrodziejstwo współczesnych pokoleń, zapewniając milionom ludzi wygodne zabezpieczenie na starość”. Autorzy identyfikują popełniane przez niektóre kraje błędy w doborze i kształtowaniu systemu emerytalnego, w tym także błędy występujące w rekomendowanych przez Bank Światowy koncepcjach prywatyzacji emerytur. Podłożem tych błędów jest przede wszystkim brak kompleksowej, holistycznej, wnikliwej analizy kwestii emerytalnych, z uwzględnieniem społeczno-gospodarczej i kulturowej specyfiki poszczególnych krajów, z uwzględnieniem nie tylko efektywności ekonomicznej, ale także podziału dochodów, narastającej niepewności i ryzyka oraz złożoności zarządzania systemem emerytalnym. (…)

Błąd pomiaru. Dlaczego PKB nie wystarcza, J. E. Stiglitz, A. Sen, J. Fitoussi, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2013 r.

Jean-Paul Fitoussi profesorem ekonimii na Instytucie Nauk Politycznych w Paryżu oraz prezesem OFCE (Centrum Badań Ekonomicznych przy Instytucie Nauk Politycznych w Paryżu).

Książkę tę powinien przeczytać każdy, kto chce lepiej rozumieć złożoność i specyfikę współczesnych przemian oraz dokonań społeczno-gospodarczych. Jej tematem jest pomiar tych dokonań, a jak wiadomo sposób pomiaru zawsze rzutuje na zachowania i decyzje tych, których bezpośrednio lub pośrednio dotyczy. Jeśli pomiar jest błędny lub niepełny, może prowadzić do nieprawidłowości w funkcjonowaniu społeczeństwa i gospodarki. Autorzy książki koncentrują się właśnie na niedostatkach w obecnym systemie pomiaru gospodarki i rozwoju społecznego, a zarazem jakości naszego życia. Podejmują próbę nie tylko identyfikacji tych słabości, ale przede wszystkim wskazania kierunków i możliwości ich eliminowania.

Elżbieta Mączyńska
Prezes Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego

Prowokujące, nowe badania (…), które urosły do rozprawy na temat nieadekwatności PKB jako miernika ogólnej sytuacji gospodarczej. Wiele z przedstawionych recept z pewnością wywrze wpływ na decydentów i zwykłych ludzi.”

New York Times

Joseph E. Stiglitz jest profesorem ekonomii na Columbia University oraz laureatem Bates Clark Medal i Nagrody Nobla. Był wiceprezesem i głównym ekonomistą Banku Światowego. Wydał m.in. książki Globalizacja oraz Wojna za trzy biliony dolarów.

Amartya Sen jest profesorem na Lamont University oraz profesorem ekonomii i filozofii na Uniwersytecie Harvarda. Autor książek Identity and Violence oraz Rozwój i wolność. Jest laureatem Nagrody Nobla.

Teoria bezrobocia w stanie równowagi, Christopher A. Pissarides, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2012 r.

Książka Christophera A. Pissaridesa dotyczy pracy, czyli jednego z najważniejszych zagadnień w ekonomii i w gospodarce, a także w życiu człowieka. Dotyczy bezrobocia i likwidacji etatów, zatem à rebours także zatrudnienia. Christopher A. Pissarides wraz z dwoma innymi ekonomistami, Peterem A. Diamondem i Dalem T. Mortensenem, w 2010 r. zostali uhonorowani Nagrodą Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych. Nagroda została tym autorom przyznana za badania rynków, na których występują niedostosowania, tarcia związane z poszukiwaniami pracy i pracowników („for their analysis of markets with search frictions”). Markets with search frictions to fundamentalne pojęcie w tych badaniach. Friction (tarcie) wyraża tu pełen zgrzytów i tarć, czasochłonny proces poszukiwań pracy i dostosowań dwóch rynkowych sił: podaży pracy i popytu na nią. Przedstawiana w książce Pissaridesa teoria bezrobocia jest teorią równowagi. Równowaga zaś rozumiana jest jako sytuacja, „w której przedsiębiorstwa i pracownicy maksymalizują swoje wynagrodzenia przy racjonalnych oczekiwaniach i przy oddziaływaniu procesu stochastycznego, który rozrywa istniejące stosunki pracy i prowadzi do powstawania nowych”.

Dyspersja płac. Dlaczego podobni pracownicy zarabiają różnie?, Dale T. Mortensen, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2012 r.

Badanie kształtowania się płac i analiza przyczyn ich zróżnicowania – szczególnie jego części niezwiązanej bezpośrednio z indywidualną charakterystyką pracowników, to wciąż wielkie otwarte wyzwanie ekonomii. Znakomita książka Dale’a Mortensena prezentuje wyniki głębokiej analizy tych zagadnień, pozwala lepiej zrozumieć funkcjonowanie współczesnego rynku pracy, poszerza horyzonty naszego myślenia o gospodarce.

Freefall. Jazda bez trzymanki, Joseph E. Stiglitz, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2010

Niedawna Wielka Recesja, bo tak się ją nazwa, ciężko doświadczyła większą liczbę ludzi na świecie niż jakikolwiek inny kryzys występujący po Wielkim Kryzysie. Obarczona błędami polityka rządu i lekkomyślnie ryzykowne oraz pozbawione skrupułów działania jednostek i korporacji w Stanach Zjednoczonych doprowadziły do finansowego krachu, który następnie został wyeksportowany do reszty świata pociągając za sobą niszczycielskie konsekwencje. Zaistniały kryzys zaognił debatę o rzeczach zasadniczych, o idących w złym kierunku wyborach ekonomicznych Ameryki, o kondycji gospodarki tego kraju, a nawet o właściwym modelu systemu kapitalistycznego. Niewiele osób ma lepsze kwalifikacje do komentowania wydarzeń tego burzliwego okresu niż Joseph E. Stiglitz. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii w 2001 roku – Stiglitz jest „nieprzyzwoicie znakomitym ekonomistą, takim, że nie da się tego docenić rzetelnie, o ile nie ma się głębokiej wiedzy z tej dziedziny” (Paul Krugman, „New York Times”). W książce Freefall – Jazda bez trzymanki Stiglitz śledzi źródła Wielkiej Recesji wystrzegając się łatwych odpowiedzi i rozprawiając się z argumentem, że to, czego potrzebuje Ameryka, to kolejne miliardowe pakiety ratunkowe i uprzywilejowane warunki działania instytucji „zbyt dużych-żeby-upaść”. Jednocześnie przedstawia zarys alternatyw i dowodzi, że nawet obecnie istnieją możliwości podjęcia takich decyzji, które mogą wywrzeć zasadniczy wpływ na gospodarkę. System nawalił. Możemy go naprawić jedynie poddając analizie leżące u jego podstaw teorie, które wyznaczyły drogę do nowego kapitalizmu żyjącego z baniek spekulacyjnych. Omawiając całe spektrum zagadnień mających związek z obecnym kryzysem, Stiglitz przekonująco argumentuje na rzecz przywrócenia równowagi między rządem a rynkiem. Ameryka jako naród stoi przed potężnymi wyzwaniami w dziedzinie opieki zdrowotnej, energii, środowiska naturalnego, edukacji i produkcji przemysłowej. Stiglitz wnikliwie przygląda się każdemu z nich pod kątem krystalizującego się właśnie nowego porządku globalnego. Na kształt tego porządku rzutuje wojna idei tocząca się o najbardziej efektywny typ systemu kapitalistycznego i o zrównoważenie globalnych sił ekonomicznych. Ta bitwa może ostatecznie zadać kłam teoriom „racjonalnego” rynku, podobnie jak przekonaniu, że globalna dominacja gospodarcza Ameryki jest czymś nieuchronnym i niepodważalnym. Każdemu, kto czuł oburzenie widząc, jak Wall Street niszczy spokój domowy, możliwości kształcenia i stanowiska pracy, podczas gdy rząd podejmuje półkroki mając nadzieję na jaką taką poprawę koniunktury, a bankowcy przechodzą sami siebie twierdząc, że nie wiedzieli, do czego dojdzie, a potem domagają się rządowej pomocy jednocześnie blokując regulacje, które zmniejszyłyby prawdopodobieństwo podobnych kryzysów w przyszłości, jasno tłumaczy, dlaczego tylu Amerykanów czuje się dziś rozczarowanych i w jaki sposób możemy dojść do dobrze prosperującej gospodarki i bardziej moralnego społeczeństwa w przyszłości.

Seria wydawnicza PTE - nobliści z ekonomii

Oddziały PTE